Çiftler ve aile ile yakın ilişkinin çalışıldığı psikoterapi türüdür. Yakın ilişkilerden birisi olan evlilik ilişkisinde eşler zaman zaman çatışırlar ve zorlu dönemlerden geçebilirler. Aile ve çift terapisinde amaç, aile içinde ve çiftler arasında yaşanan zorlu ve sıkıntılı süreçlerin ele alınarak çatışmaların çözülebilmesi ve tüm aile üyelerinin sağlıklı yönde değişiminin ve gelişiminin sağlanmasıdır. Hem aile içi ilişkileri düzenlenmesi hem de diğer insanlar ve durumlar ile ilişkilerin düzenlenmesi hedeflenmektedir.

Psikoterapiye gidenlerin yaklaşık yarıya yakının sebebi çift ve aile problemleridir. Pek çok çifti aile terapisine her hafta gelip kavgalarını ve anlaşmazlıklarını anlatırlar. Terapist onları sakinleştirir, hislerini söze dökmelerine ve birbirlerini dinlemelerine yardımcı olur. Daha iyi hissederek eve dönerler ve her şey yolunda gider ta ki bir bir sonraki kavgaya kadar. Pek çok çift terapiye değişmek için değil haklılığını kanıtlamak ve eşlerini ya da diğer aile üyelerini değiştirmek için gelirler. Genellikle kendilerini incelemekten, kendilerinde değiştirmeleri gerekene odaklanmaktan kaçınıp, ilişkilerine dair gerçekçi olmayan beklentiler içerisine girerler.

Genel olarak hepimizin hayatla ve insanlarla ilgili algılarımız vardır. Çiftlerde ve aile ilişkilerinde algılar bizim nasıl etkileşime girdiğimiz ve etkileşimlerimizin seyri boyunca eşimizi ya da aile üyesini nasıl algıladığımızla ilgilidir. İlişkilerdeki sık karşılaşılan algıların yerine geçtiği bilişler. Aile ilişkileri bu bilişlerden derinden etkilenir.

  1. Seçici dikkat: Bireylerin ilişkilerde ortaya çıkan olayların saedece belli yönlerini farketmesi, diğer yönlerini atlaması.
  2. Atıflar (yüklemeler): Eşinin hareketlerini etkileyen unsurlara dair çıkarımlar.
  3. Beklentiler: İlişkide belli olayların meydana gelme ihtimaline dair tahminler.
  4. Varsayımlar: İnsanların ve ilişkilerin genel özelliklerine dair inançlar.
  5. Standartlar: İnsanların ve ilişkilerin “olması gereken” özelliklerine dair inançlar.

Tedavi

Çiftlerle yapılan bilişsel davranışçı terapi (BDT), güncel aile terapilerine girmiştir. Çiftler için BDT teknikleri, eşlerin kendi sorunlu bilişlerini değerlendirme ve değiştirme, iletişim kurabilme ve sorunları yapısalcı biçimde çözebilme becerilerini arttırmak üzere tasarlanmıştır. BDT daima değişime uyumlu olmuştur, her zaman deneyselliğe vurgu yapmakta, neyin işe yaradığını ve neyin yaramadığını belirlemek üzere araştırma yaparak klinik etkinliğini en üst düzeye çıkarmaktadır. Terapistler danışanların var olan güçlü yanlarını tespit edip bunların üzerine inşa etmek ve sorun çözme becerilerini geliştirmek istemekle beraber, geçmişten beri kökleşmiş ve değişmesi zor olan sorunlu örüntülerin bilişsel, duygulanımsal ve davranışsal yönlerini değerlendirmekte ve bunlara müdahale etmektedir.